به گزارش همشهری آنلاین، سیدمعصومه بنی‌هاشمی مدیر مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر در ارتباط با بحث پسروی خزر و نگرانی‌های مردم اظهار کرد: سطح آب دریای خزر طی مدت ۲۸ سال گذشته از سال ۱۳۷۴ تاکنون، به میزان ۲ متر کاهش‌یافته و این روند در حال تشدید است.
وی با بیان اینکه دریای خزر در دو سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، در مجموع با کاهش ۵۰ سانتی‌متری سطح آب مواجه شده و با توجه به پیش‌بینی تراز آب در سال جاری، مورد انتظار است سطح آب خزر در سال ۱۴۰۲ بیش از متوسط سال‌های اخیر پایین برود.
مدیر مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر تصریح کرد: مطالعات نشان داده است روند اخیر نوسانات آب دریا به عوامل آبوهوایی و تغییرات اقلیمی حاکم بر منطقه و به‌طور ویژه افزایش دما در مقایسه با میانگین بلندمدت و تأثیر آن بر افزایش میزان تبخیر از سطح دریا، کاهش بارش در حوضه آبریز خزر و کاهش حجم آب‌دهی رودخانه‌های اصلی به‌عنوان دو عامل تأثیرگذار در بیلان آبی ارتباط دارد و این نتایج در شرایطی است که محققان بر مبنای سناریوهای تغییر اقلیم، افزایش دما و کاهش بیشتر سطح آب خزر را تا پایان این قرن پیش‌بینی کرده‌اند.
بنی‌هاشمی یادآور شد: بر مبنای روند مؤلفه‌های اقلیمی تحت تأثیر تغییر اقلیم حاکم بر منطقه تا سال ۲۱۰۰ میلادی پیش‌بینی شده است، حدود ۲۳ تا ۳۴ درصد از وسعت دریای خزر کاسته شده و این موضوع در صورت تحقق بر سواحل جنوب شرقی خزر تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای خواهد گذاشت.
وی بیان کرد: به استناد نتایج بررسی آثار کاهش آب دریای خزر بر پهنه‌های آبی متأثر از آن مانند خلیج گرگان، مورد انتظار است این منابع آبی با تغییرات زیادی مواجه شوند و این موضوع تحت‌الشعاع تغییرات اقلیمی منطقه است.
مدیر مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شرایط دریای خزر را چگونه ارزیابی می‌کنید، اظهار کرد: روند نوسانی آب، بیش از هر چیز سواحل مشرف و کاربری‌های ساحلی را تحت تأثیر قرار میدهد؛ شرایط فعلی و دورنمای آتی کاهش سطح آب، به‌عنوان هشداری برای زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های بهره‌برداری در مناطق ساحلی خزر به‌حساب آمده و ادامه وضعیت فعلی مطابق تجارب و رخدادهای تاریخی گذشته، می‌تواند مناطق ساحلی، سکونتگاه‌ها و فعالیت‌های متنوع اقتصادی و اجتماعی شامل بنادر و شیلات، آبگیر نیروگاه‌ها و... را تحت‌الشعاع قرار دهد.
بنی‌هاشمی خاطرنشان کرد: از اهم پیامدهای ناشی از تشدید کاهش سطح آب، ایجاد چالش در زیرساخت‌ها و کاربری‌های اقتصادی و اجتماعی، خشک شدن ذخایر آبی وابسته به دریای خزر (تالاب‌ها، خلیج‌های کناره‌ای و ...)، افزایش عرصه ساحل و دخل و تصرف انسانی در حریم دریا، از بین رفتن تنوع زیستی و اکوسیستم‌های ساحلی، افزایش غلظت آلاینده‌های محیطی دریا و مصب رودخانه‌ها، اثرات منفی بر آبخوان‌های ساحلی و تأثیر بر فعالیت بنادر و شرایط دریانوردی قابل‌ذکر است.
وی تاکید کرد: با توجه به روند کنونی کاهش سطح آب دریا و پیش‌بینی ادامه این شرایط و چالش‌هایی که می‌تواند در سطح ملی و منطقه‌ای ایجاد کند و اهمیت دریای خزر در حیات اقتصادی و اجتماعی منطقه شمال کشور، مورد انتظار است.
مدیر مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر با اعلام اینکه صیانت از اراضی ساحلی و حریم دریای خزر و پهنه‌های آبی متأثر از کاهش سطح آب دریا و تأسیسات زیربنایی بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد، گفت: متعاقب مطالعات در دست اقدام با هدف پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت نوسانات آب، بررسی اثر کاهش سطح آب و واکاوی تبعات آن به‌ویژه بر مناطق ساحلی و زیرساخت های فعلی، مبنای برنامه‌ریزی و اقدامات زیربنایی در دریا و سواحل قرار گیرد.
